“ik heb moeite met de term vriendschap. Want wat is nou een vriend? Is het iemand die je al jaren kent? Of iemand die al je geheimen weet? Of iemands die je elke dag ziet? Ik weet het niet.
“Dat je de draad gewoon weer oppakt”
Ik ken heel wat mensen, maar dat zijn zeker niet allemaal vriendinnen. Ik ben gewend te zeggen dat ik twee echte vriendinnen heb. Maar eigenlijk weet ik niet waarom ik dat zeg. Ik ken ze echt al heel lang en ze weten heel veel van mij en ik waarschijnlijk ook van hen, maar we zien elkaar niet meer op de manier zoals vroeger. Toen mijn kinderen klein waren, zette ik ze op school af en ging meteen langs bij een van hen. Daar kletsen we de hele dag tot het tijd was om de kinderen weer op te halen. En natuurlijk heeft dat een diepe band geschapen. Toen zij beiden naar het buitenland emigreerden, zag ik ze hooguit één keer per jaar. We spraken dan met zijn drieën af om te gaan kaasfonduen en dan was het net alsof we elkaar gisteren nog gezien hadden. Dus misschien is dat ook wel een definitie: dat je de draad gewoon weer oppakt.
Elke moslim is je zuster
Toen ik moslim werd, werd het eigenlijk makkelijker. Daar spreken we van zusterschap. Elke moslim is je zuster en dat schept meteen een band. Ook daar maak ik categorieën in: ik heb zusters die ik als vriendin beschouw, zusters met wie ik vriendschappelijk omga maar ook zusters die ik eigenlijk zelden spreek of zie maar waar ik wel een beroep op kan doen als het nodig is. Ik weet dat er een grote groep mensen is die ik niet als vriendinnen beschouw en misschien niet eens als goede kennissen maar die er wel voor me zullen zijn.
De lijn tussen vriendschap en zorgverlening loopt door elkaar
Nu mijn zorgvraag toeneemt (ik krijg deze zin bijna niet uit mijn strot), heb ik ook een beroep gedaan op mijn vriendinnen/zusters. De vriendschap die ik voor sommige voelde, heeft nu een andere dimensie gekregen. Ik ben ook hun werkgever. Zij zien mij in situaties die anderen nooit zullen zien. Enerzijds heeft het er voor gezorgd dat zij nu een beter begrip hebben van MS, of in ieder geval mijn MS, en wat dit in de praktijk betekent. Anderzijds zien we ook kanten van elkaar die we anders niet zouden zien. Zij doen dingen anders dan dat ik ze zou doen en soms roept dit irritatie op. Maar omdat het vriendinnen zijn, is het moeilijk hier uiting aan te geven. Ik ben geen type dat constant loopt te zeuren over alles wat niet goed gaat, maar omdat de lijn tussen vriendschap en zorgverlening nu door elkaar loopt, durf ik misschien ook niet alles te zeggen omdat ik al zo dankbaar ben dat ze dit voor mij doen. Ik moet er ook niet aan denken dat ze ermee zouden stoppen.
Niet om elk wissewasje om hulp vragen
Ik probeer hen zo min mogelijk te belasten, maar helaas gaat mijn lichamelijke conditie achteruit en heb ik nu eenmaal hulp nodig bij bepaalde dingen. Er is een zuster/vriendin die vlakbij woont en die ik eigenlijk altijd kan vragen om stomme, lullige dingen. Maar doet zij dit omdat ze gewoon geen nee kan zeggen? Of omdat ze zich als moslim verplicht voelt? Of misschien ziet ze mij toch als een vriendin? Of speelt financiële tegemoetkoming hier ook een rol bij?
Ik wil en probeer hier niet teveel bij stil te staan. Ik vraag hulp als ik het echt nodig heb, niet om elk wissewasje en de intentie van degene die dan hulp verleent is eigenlijk niet mijn zaak. Toch?
“Ik vermaak me prima in mijn eentje”
Ik zie op Facebook wel eens verhalen van andere MS-patiënten die klagen dat ze zoveel vrienden verloren zijn door hun MS. Hier herken ik me helemaal niet in. Ik ben namelijk gewoon wie ik ben. Ja, als je met mij naar de bioscoop wilt of uit eten dan kost dat wat meer moeite. Ik kan niet zomaar bij mensen op visite dus heb ik liever dat ze bij mij komen. Maar dat lijkt geen enkel probleem. Ik kan niet een persoon bedenken die afgehaakt heeft door de toename van mijn handicap. En als dat wel zo zou zijn dan zou ik die persoon niet eens in mijn leven willen. Vrij simpel.
Nu ben ik ook wel een type dat geen vele vriendschappen nodig heeft. Ik vermaak me prima in mijn eentje. Maar ik moet wel uitkijken dat ik mijn vriendinnen niet alleen als zorgverleners ga zien. Zodat zij mij ook niet alleen als zorgvrager zien. Want ik weet wel dat vriendschap wederkerig moet zijn; ik doe iets voor jou en jij doet iets voor mij en dit gaat vanzelf zonder dat we daar echt op letten. Misschien is dat wel de definitie van vriendschap voor mij.”
